พระปรคนธรรพ


พระปรคนธรรพ
         พระปรคนธรรพจริงว่านธรรพจริงว่า “พระนารท” อันเป็นพวกคนทางนั้นเป็นภูษณ (ผู้มีกำเนิด) จำพวกหนึ่ง ซึ่งเข้าพวกเทวดาก็ได้ เข้าพวกมนุษย์ก็ได้ เพราะมีทั้งที่อยู่บนสวรรค์และอยู่มนุษย์โลก หรืออีกนัยหนึ่งว่ามีโลกอันหนึ่งต่างหากเรียกว่าคนธรรพโลก อยู่ระหว่างสวรรค์กับโลกมนุษย์ มีหน้าที่รักษาโสม, ชำนาญในการปรุงโอสถ, ผู้เป็นเป็นผู้อำนวยการนักษัตร์, เป็นหมอดูรอบรู้กิจการทั้งอดีตปัจจุบันและอนาคต อภินิหารที่สำคัญอย่างอีกอย่างหนึ่งคือเป็นผู้ชำนาญในการขับร้องและดุริยางคดนตรี เป็นพนักงานขับร้องและบรรเลงดนตรีกล่อมพระเป็นเจ้าและเทพยนิกร ผู้ที่เป็นครูเฒ่าของการขับร้องและดนตรีนี้คือพระนารทมุนี ซึ่งเป็นผู้คิดทำพิณขึ้นเป็นอันแรก จึงได้นามว่าปรคนธรรพ แปลว่ายอดของคนธรรพ บางทีก็เรียกว่า มาหาคนธรรพ, และคนธรรพราช, ดังนี้

        พระนารทมุนี เป็นพรหมฤๅษี, เป็นประชาบดีและเป็นตนหนึ่ง ใน ทศฤๅษี (ประชาบดีทั้ง ๑๐ หรือมหาฤๅษีทั้ง ๑๐ ) นัยหนึ่งว่าเกิดจากพระนลาฏของพระพรหมมา แต่วิษณุปุราณะว่าเป็นโอรสพระกัศยปประชาบดี

        ดังเหตุผลที่กล่าวข้างบน พระนารทจึงเป็นเทพดุริยางค์ดนตรีองค์หนึ่งและใช้นามในการนี้ว่า “พระปรคนธรรพ”

ที่มา: มนตรี ตราโมท. ดุริยางศาสตร์ไทยภาควิชาการ. กรุงเทพมหานคร: สำนัพิมพ์มติชน, 2481
ภาพถ่าย บันทึกภาพโดย: ภูวนัย แตงลิตร์, 2561

ความคิดเห็น

โพสต์ยอดนิยมจากบล็อกนี้

พระวิษณุกรรม

พระปัญจสีขร